Protistler

Genel Özellikleri

• Eukaryotik canlılardır
• Tek hücreli ve koloni şeklinde yaşarlar
• Serbest ve parazit yaşayanlar bulunur
• Ototrof ve heterotrof olarak beslenenler bulunur
• Eşeyli ve eşeysiz üreme görülür
• Eşeyli üreme konjugasyonla
• Eşeysiz üreme bölünme ve tomurcuklanma ile gerçekleşir
• Beslenme ve hareket organellerine göre sınıflandırılır

Kamçılılar

• Tatlı sularda yaşarlar.
• Kontraktil kofulları vardır
• Beslenme ve hareketlerini kamçılarıyla yaparlar.
• Kloroplast taşırlar.(Hem ototrof hem hetotrof beslenirler.)
• Işığı algılayan göz lekesi sayesinde ışıklı ortamlara doğru hareket ederler.
• Üremeleri amitozla gerçekleşir.
• Besinlerini hücre ağzıyla alırlar

Kök ayaklılar

• Belirgin şekilleri yoktur.
• Serbest ve parazit olanları vardır.
• Beslenme ve hareketlerini pseudopod (yalancı ayak) denen sitoplazmik uzantılarla yaparlar.
• Tatlı suda yaşayanlarda kontraktil koful bulunur. Kontraktil koful hücreye giren fazla suyu ve çözünmüş metabolik artıkları hücrenin dışına atar.
• Bölünerek (Amitozla) çoğalırlar.
• Beslenme bütün hücre yüzeyi ile gerçekleştirilir.
• Madde alınımı ve dışa verilmesi difüzyon,osmoz ve Endositozla- Ekzositozla gerçekleştirilir.

Silliler

• Tatlı sularda yaşarlar
• Kontraktil kofulları vardır.
• Beslenmelerini ve hareketlerini sillerle yaparlar.
• Hücre zarı pelikula denen sert yapıdan oluşmuştur.
• Pelikulada hareket organeli olarak siller ve korunma organelleri trikositler bulunur.
• Pelikula hücreye şekil ve dayanıklılık verir.
• Besinlerin alınımı hücre ağzı ile sindirim artıklarının atılımı ise hücre anüsüyle olur.
• İki nucleus taşırlar

1-Macronucleus:Metabolizmadan (Beslenme,hareket,solunum,boşaltım,eşeysiz üreme vb.)
2-Micronucleus: Eşeyli üremede görev alır.

• Üremeleri     

1-eşeysiz:Amitozla
2-eşeyli:Konjugasyonla gerçekleşir.

• Dış uyarıları algılar ve yön değiştirerek tepki verirler.(Hücrede ön ve arkakavramı gelişmiştir.)

Parameciumda konjugasyon

• Farklı özellikteki iki parameciunm yan yana gelirler
• Aralarında sitoplazmik köprü (Plasmodezma) kurulur
• Makronucleus ortadan kalkar
• Mikronucleuslar mayoz geçirerek 4 tane haploid nucleus oluşturur
• 4 nucleustan 3 tanesi ortadan kalkar
• Kalan tek haploid nucleus mitozla iki nucleus oluşturur
• Bu nucleuslardan biri kalıcı diğeri göçücü nucleustur
• İki hücrenin göçücü nucleusları karşılıklı değiştirilir
• Kalıcı nucleusla diğer hücreden gelen göçücü nukleuslar birleşerek diploid tek nucleus oluşur.
• Oluşan diploid nukleus ard arda 3 mitoz geçirerek 8 nucleus oluşturur
• Her bir hücre 2 sitokinez geçirerek 4 hücre oluşturur
• Oluşan hücrelere nucleuslar ikişer ikişer dağılır
• Konjugasyon yapan iki parameciumdan toplam 8 paramecium oluşur

Sporlular

• Parazit yaşarlar.
• Üremeleri sporla olur.(Metagenez görülür:Eşeyli ve eşeysiz üremenin birbirini ardışık takip etmesidir.)
• Hareket organelleri yoktur.(amoboid hareket ederler.)
• Besinlerini hazır aldıklarından besin kofuluları bulunmaz.
• Hayvansal organizmaların vücudunda yaşadıklarından kontraktil koful taşımazlar.

Yaşam döngüsü

• Sporozooalardan Plasmodium malarıada hayat devri anofel sokması ile sporozoitler (n) insan kanına geçer
• Alyuvarlar içine geçerek şizonta dönüşürler
• Şizont çoğa bölünerek (Şizogoni) merezoitleri oluşturur
• Alyuvarların parçalanması ile merezoitler ve toksinleri kana karışır.(Sıtma nöbetleri bu esnada görülür)
• Merezoitler ya yeni alyuvarlara girer, yada gametositlere dönüşür
• Anofelin bu insanın kanını emmesi ile gametositler anofelin barsağına geçer
• Gametositler(n) burada ovumu(n) ve mitoz geçirerek 4-8 sperm(n) haline gelirler
• Oluşan spermler ovumu barsak boşluğunda döller ve zigot(2n) meydanagelir
• Ameboid hareket eden zigot barsak epitelini delerek barsak kaslarınayerleşir
• Zigot burada mayoz geçirir ve ardından çoğa bölünerek (Sporogoni)sporozoitleri oluşturur
• Sporozoitler dolaşım sıvısı ile tükürük bezlerine taşınır ve döngü tamamlanır.

Not: Plasmodium malariada baskın döl haploidtir.Diploid aşama sadece zigot evresine indirgenmiştir.

Algler

• Tek hücreli,koloni oluşturanlar ve çok hücreli olan gruplar vardır
• Çok hücrelilerde kök,gövde,yaprak gibi oluşumlar yoktur
• Çoğunlukla fotosentetiktir
• Kloroplast ve farklı pigmentler de taşırlar
• Eşeysiz üremeleri bölünme ,tomurcuklanma ve vejetatif üreme ile gerçekleşir.Eşeyli üreme de görülür
• Suda veya sulu ortamlarda yaşarlar
• Su ekosistemlerinin temel üreticileridir
• Kloroplastlar e.r ler üzerine yerleşmiştir
• Deniz,göl,kaplıca ve buzul suları gibi çok farklı ortamlara uyumlu gruplar bulunur
• Bazı grupların aşırı çoğalması suyun özelliğinin bozulmasına ve diğer canlıların ölmesine neden olur
• Selüloz hücre çeperi bulundururla

Önemi

• Besin kaynağı olarak kullanılır
• Hayvan yemi üretimi
• Antibiyotik üretimi
• Kimya sanayide kullanılır
• Gübre üretimi
• Kozmetik ve ilaç sanayide kullanılır
• Minerel kaynağı olarak kullanılır
• Ekosistemlerde düzenleme ve artıkların arıtımı amacı ile kullanılır

Cıvık mantarlar

 
•    Cıvık mantarlar çürümekte olan yaprak ve odun üzerinde bulunur.
•   Yalancı ayak şeklindeki uzantılarla hareket ederler.
•   Belirgin şekilleri yoktur
•   Çok çekirdeklidirler.
•   Hücre duvarları yoktur.
•   Islak ve nemli yerlerde yaşarlar.
•   Koloni oluşturarak, geniş alana yayılırlar.
•   Çoğu saprofit, bazıları parazittir.
•   Sporlarla ürerler.