Mantar Nedir?
- Mantar : Yüksek yapılı bitkilerdeki gibi kök , gövde ve yaprakları olmayan canlılardır .
Mantarların Genel Özellikleri
- Mantarların tek ve çok hücreli türleri vardır.
- Mantarlar klorofil ve kloroplastları olmadığından heterotrof canlılardır .
- Mantarlar saprofit , parazit veya karşılıklı olarak başka canlılarla ortak yaşayabilir.Saprofit olanlar ölü bitki ve hayvanları hücre dışına enzim gönderip sindirir ve monomerleri absorbe ederek alır ve beslenir. Bu şekilde toprağa organik ve inorganik olarak zenginleştirir ve madde döngüsünü sağlarlar.
- Mantarlar eşeyli veya eşeysiz evrenin birbirini takip ettiği bir üreme şekli gösterir. Bu yolla spor keselerinde spor oluştururlar. Sporlar çok dayaniklıdır.
- Bir hücreli mayalar dışında mantarların yapısında hif denilen ince iplikçikler bulunur. Hifler birleşerek miselyumu oluşturur. Mantarlar bu misellerle ortama tutularak beslenir .
- Mantarların depo korbonhitratları glikojendir.
- Mantarların hücre etrafında kitinden yapılmış bir hücre duvarı bulunur.
Mantar Çeşitleri
- Maya Mantarları: Hamurun mayalanmasında , boza yapında ve bira üretiminde kullanılır .
Şapkalı Mantarlar:
Humuslu topraklarda,nemli tarla ve çayırlarda görülen mantarlardır.Organik madde bakımından zengin,nemli ve loş ışıklı ortamlarda yetişirler.Şapkalı mantarlarda çürükçül olarak beslenirler.Sporlarla çoğalırlar.Mantarlarda gerçek kök bulunmaz.Mantarları toprağa bağlayan, kök görevi yapan hiflerin uzantısıdır.Gövde yerine de küçük ve etli bir sap bulunur.Sapın üstünde de şapka denilen yapı yer alır.Şapkanın altında lameller bulunur.Lameller arasında spor keselerine rastlanır.
NOT:Şapkalı mantarların yenen tipileri olduğu gibi zehirli olanları da bulunmaktadır.Zehirleri çok güçlü olup insan öldüreni de vardır.Zehirli ve zehirsizlerin tat ve görüşleri aynı olduğu için uzmanları da yanıltabilirler.Bu yüzden de mutlaka kültür mantarları yenmelidir.
NOT:Şapkalı mantarların yenen tipileri olduğu gibi zehirli olanları da bulunmaktadır.Zehirleri çok güçlü olup insan öldüreni de vardır.Zehirli ve zehirsizlerin tat ve görüşleri aynı olduğu için uzmanları da yanıltabilirler.Bu yüzden de mutlaka kültür mantarları yenmelidir.
Maya Mantarları:
- Hamurun mayalanmasında , boza yapında ve bira üretiminde kullanılır .
Küf Mantarları:
- Besinlerde küflenmeye neden olurlar .Sporları her yerde bulunur. Ekmek, limon vepeynirin küflenmesine neden olan mantarlar küf mantarlaridir.
ENFEKSİYON MANTARLARI
Enfeksiyon mantarları; insanda ağız ve boğaz hastalıkları, üreme organları ve deride enfeksiyonlara neden olan mantarlardır. Bebeklerde görülen pamukçuk, saç dökülmesine neden olan saçkıran örnek verilebilir.
İnsanlarda mantar enfeksiyonları; iki gruba ayrılır:
Yüzeyel mantar enfeksiyonları: Mantarların deri ve ağız içi dahil iç organlarımızı örten mukoza dediğimiz dokulara travma ya da zedelenme sonucu yerleşmeleri ve çoğalmaları ile oluşabilmektedir. Bu tür enfeksiyon yapan mantarlar çoğunlukla vücut savunma sistemine karşı dayanıksız olan ve bu nedenle daha çok saçlı deri ve derinin üst katmanları gibi yüzeyel dokularda enfeksiyon yapan küf mantarlarıdır. İnsanlarda en sık bu tür mantar enfeksiyonları görülmektedir.
Enfeksiyon mantarları; insanda ağız ve boğaz hastalıkları, üreme organları ve deride enfeksiyonlara neden olan mantarlardır. Bebeklerde görülen pamukçuk, saç dökülmesine neden olan saçkıran örnek verilebilir.
İnsanlarda mantar enfeksiyonları; iki gruba ayrılır:
Yüzeyel mantar enfeksiyonları: Mantarların deri ve ağız içi dahil iç organlarımızı örten mukoza dediğimiz dokulara travma ya da zedelenme sonucu yerleşmeleri ve çoğalmaları ile oluşabilmektedir. Bu tür enfeksiyon yapan mantarlar çoğunlukla vücut savunma sistemine karşı dayanıksız olan ve bu nedenle daha çok saçlı deri ve derinin üst katmanları gibi yüzeyel dokularda enfeksiyon yapan küf mantarlarıdır. İnsanlarda en sık bu tür mantar enfeksiyonları görülmektedir.
Sistemik mantar enfeksiyonları:
- Mantar hücrelerinin solunması ve akciğer dokusuna yerleşip kan yolu ile diğer organlara taşınması ile oluşabilmektedir. Maya mantarları gibi daha güçlü mantar türleri tarafından oluşmaktadır. Bu tür enfeksiyonlar bira fabrikasında çalışanların mantar hücresini solumaları ya da kanser, AIDS gibi bağışıklık sistemini zayıflatan hastalığı olanlarda görülebilmektedir.
Yorumlar
Yorum Gönder